Erg vervelend, maar het kan iedere vliegtuigpassagier overkomen: je vlucht is vertraagd. In sommige gevallen hebben benadeelde passagiers recht op financiële compensatie.
Wanneer is dat het geval?
Financiële compensatie
De rechten van vliegtuigpassagiers zijn o.a. vastgelegd in Verordening 261/2004. De aanspraak op financiële compensatie wegens vluchtvertraging is door het Hof van Justitie in de zaak Sturgeon ingelezen in de Europese verordening nr. 261/2004. Uit de tekst van de verordening zelf blijkt namelijk niet dat er een recht op financiële compensatie bestaat bij vertraging. Volgens de verordening moet bij vertraging bijstand worden geboden in de vorm van bijvoorbeeld maaltijden en verfrissingen. Passagiers kregen alleen financiële bijstand bij annulering en instapweigering.
Het Hof corrigeerde dit met een beroep op het gelijkheidsbeginsel: vergelijkbare gevallen moeten in beginsel gelijk behandeld worden. Passagiers met langdurige vertraging ondervinden in de praktijk dezelfde nadelige gevolgen (tijdsverlies) als passagiers bij wie de vlucht geannuleerd wordt, terwijl alleen de laatste groep recht heeft op compensatie volgens de verordening. Deze situatie werd door het Hof gecorrigeerd door ook passagiers met vertraging financiële compensatie te bieden.
Het doel van verordening nr. 261/2004 is het beschermen (en verhogen) van de rechten van passagiers en het terugbrengen van het aantal gedupeerden. De verordening is alleen van toepassing op passagiers die vertrekken vanaf een luchthaven die op het grondgebied van een Europese lidstaat is gelegen of op passagiers die vertrekken vanaf een derde land naar een luchthaven binnen een lidstaat. Vluchten tussen landen buiten de EU vallen dus niet onder het toepassingsbereik, daarvoor moet aansluiting worden gezocht bij het Verdrag van Montreal. Dit verdrag blijft in deze blog buiten beschouwing, het onderwerp van deze blog beperkt zich tot vertragingen binnen Europa.
Hoogte vergoeding
De hoogte van de financiële vergoeding die vliegtuigpassagiers bij vertraging kunnen ontvangen is afhankelijk van de afstand van de vlucht.
Passagiers hebben volgens het Hof van Justitie bij vertraging van minimaal 3 uur recht op financiële compensatie. De hoogte van de vergoeding is mede afhankelijk van de afstand van de vlucht. De compensatie voor de passagier bij vertraging bedraagt:
- € 250 bij vluchten tot en met 1500 km;
- € 400 euro voor alle vluchten binnen de EU van meer dan 1500 km of alle andere vluchten tussen de 1500 en 3500 km;
- € 600 voor alle vluchten die niet onder de eerste twee categorieën vallen.
De verordening werkt met een systeem van forfaitaire compensatie volgens een vaste norm, waardoor de omvang van de (al dan niet bestaande) schade irrelevant is. Daardoor is bijvoorbeeld de prijs van een ticket niet van belang voor de hoogte van de compensatie. Overigens heeft een passagier vanaf een vertraging van 2 uur ook recht op bijstand, zoals een gratis maaltijd en verfrissing.
Uitzonderingen
In buitengewone omstandigheden hoeft de luchtvaartmaatschappij geen financiële compensatie te bieden. Deze omstandigheden hebben te maken met oorzaak van de vertraging.
Gebeurtenissen die niet inherent zijn aan de normale uitoefening van de activiteit van de betrokken luchtvaartmaatschappij en waarop de luchtvaartmaatschappij geen daadwerkelijke invloed kan uitoefenen, kwalificeren volgens het Hof van Justitie in de zaak Sturgeon als buitengewone omstandigheden.
Een vaak voorkomende oorzaak van vertraging is een technisch mankement, maar volgens het Hof behoort een technisch mankement meestal tot de normale uitoefening van een luchtvaartmaatschappij (zie ook het arrest in de zaak Wallentin).
De verordening noemt ook politieke onstabiliteit, (onverwachte) stakingen, weersomstandigheden die de vlucht in kwestie verhinderen, onverwachte vliegtuigveiligheidsproblemen en beveiligingsproblemen als buitengewone omstandigheden.
